Vandaag om kwart voor negen bellen we op Joe met Vlaams minister van Justitie en Handhaving, Omgeving, Energie en Toerisme Zuhal Demir. Ik had dit weekend een column geschreven waarin ik schreef dat ik het gevoel had dat de Vlaamse landbouw kapot gemaakt wordt. Een heleboel bedrijven gaan moeten sluiten door de stikstofdeal, en de boeren zijn bezorgd. Je kunt mijn volledige column hier nog eens lezen.

Intussen heeft de minister een uitgebreid antwoord op mijn stuk geschreven op Facebook. Met dank voor dit antwoord. Ik plaats het hier integraal zodat jullie haar reactie nog eens kunnen lezen. Straks om kwart voor negen gaan we het gesprek aan.

ANTWOORD MINISTER DEMIR

Onze landbouw kapot maken, Sven Ornelis? Neen. Jouw jeugdherinneringen aan boeren en tuinders zijn net de toekomst die we hen willen geven.

Liefste Sven,

Enorm geboeid las ik je column. ‘Ze maken onze eigen landbouw kapot. Willen we dat?’ Het antwoord is neen. Onze standpunten liggen niet ver uiteen. Jouw warme herinneringen aan boeren en tuinders zijn de toekomst die we hen willen geven. We willen onze eigen landbouw niet kapot, maar ze net redden van haar ondergang.

Laat me beginnen met het belangrijkste. Je sympathie voor boeren en tuinders is iets om met trots te dragen. Ik deel ze. De passie waarmee talloze landbouwers al generaties lang het beste van zichzelf geven is ongeëvenaard. Het raakt me zodanig dat ik Rozanne al op erg jonge leeftijd in aanraking liet komen met boer Johan in Limburg. Een prachtige familieboerderij waar koeien hand in hand gaan met een eigen boerderijmarkt met vers hoeve-ijs. Zoals er talloze voorbeelden van zijn. Eerlijk voedsel dat de band tussen onze boeren en de Vlaming weer versterkt.

Ik deel dan ook je sympathie voor de boer en ik promoot dat weldra zelfs via ons toeristisch beleid in de toekomstige landschapsparken. Net zoals ik de korte keten een prominente rol gaf tijdens Flanders Food Week in Antwerpen.

Zonder voedsel, geen Vlaamse culinaire geneugten. Lokaal gekweekte asperges rechtstreeks van bij de boer, een hoevewinkel die producten verkoopt van verschillende landbouwers uit het dorp of onze supermarkten, die net zoals in Frankrijk, met trots producten van bij ons verkopen. Dat is voor mij de respectabele toekomst van onze lokale boeren en ook dé vorm van landbouw met een groot draagvlak. Net daar ligt de uitdaging in de toekomst.

Het beeld dat we allemaal hebben van “boeren van bij ons” wordt bedreigd. Niet door deze zotte minister of onze regering, maar door het feit dat de boer en de bond andere belangen nastreven, daarin gesteund door een beleid dat te lang het onderscheid niet wilde zien. In jouw jeugdjaren waren er in Vlaanderen ongeveer 27 miljoen dieren in de veehouderij. Vandaag is dat haast verdubbeld naar meer dan 50 miljoen, en dat met een drastisch lager aantal boeren. Ons land doet het vandaag met 68% minder landbouwbedrijven dan in jouw jeugdjaren. De duw van lokale landbouwers naar grootschaligheid was dan ook zelden een vrijwillige keuze van de boer, maar het verdienmodel van de bond. Haaks op het romantisch beeld dat jij nastreeft. De boer melkt de koe, de bond melkt de boer.

Het Vlaanderen na het stikstofakkoord zal en moet ook voor onze boeren een béter Vlaanderen zijn dan vandaag. Met méér lokale afzet, met rechtszekere vergunningen, met landbouwers die een ander model omarmen die hen vrijer maakt van de agro-industrie. Wij verbannen de landbouw niet, we geven ze een nieuwe toekomst.

Ik lees pertinente leugens over hoe we afhankelijk gaan worden van het buitenland voor onze voedselvoorziening. Dat slaat nergens op. We produceren vandaag een veelvoud aan vlees dan we consumeren. Vlaanderen zal altijd meer dan voldoende plaats hebben voor voedselvoorziening, maar niet overal op de schaal zoals we die vandaag kennen. Dit is niet het einde van de landbouw, maar het nieuwe begin dat we eigenlijk al twintig jaar geleden hadden moeten aanvatten.

En is er nog werk aan de winkel? Absoluut. Collega Brouns staat op dat vlak voor een grote uitdaging, maar ik steun hem daarin. Weg gaan van de ondraaglijke leningen en het erbarmelijke verdienmodel waarbij enkel de agro-industrie zijn rekening aandikt en de vervuiling van onze natuur triomfeert. De shift maken naar een eerlijk en duurzaam model waarbij de boer meer overhoudt aan het einde van de maand en onze eigen supermarkten vlees, zuivel en groenten van bij ons vol trots aanbieden. Dat is de weg die we uit moeten gaan.

Ik ben dan ook zeker niet tegen landbouwers, ik wil ze net de best mogelijke dienst bewijzen door niet in de val te trappen waarin mijn voorgangers zijn getrapt. Want dan krijgen ze voor de zoveelste keer een kat in een zak.

We willen ´back to the future’ in de boerenstiel. Niet omdat wij een stikstoffetisj hebben, maar omdat het onze overtuiging is dat het voor de landbouwers van morgen het beste is.

Zuhal.