Ze maken onze eigen landbouw kapot. Willen we dat echt?

Toen ik geboren werd, op een jaartje na een halve eeuw geleden, was de wereld een hele andere wereld. Het Oost-Vlaamse Knesselare waar ik opgroeide is nog steeds groen, maar toen was het nog groener. Overal was er natuur. Er was het heerlijke Drongengoed, een prachtig groot bos, waar we wandelden en speelden. Nu worden steeds meer bomen gekapt in dat bos, zogezegd om meer heidegebieden aan te leggen, omdat dat de biodiversiteit zou bevorderen. Het zal wel zeker? Maar vroeger was er een bos en geen heide, en in die natuur was het zalig opgroeien. En er was landbouw, heel veel landbouw in Knesselare. Boeren die trots waren op de boerenstiel.

Bij Eric en Jacqueline, de ouders van vriendinnen van ons, mochten we spelen op het erf en in de stallen. We leerden er respect te hebben voor de dieren en voor de harde maar mooie boerenstiel. Ze hadden er ook een boerderijwinkeltje waar je melk vers van de koe kon kopen, zelfgemaakte boter ook, yoghurt en andere zuivelproducten. Dichter bij de natuur kon je niet komen. Vonden wij. Ons zou niemand wijsgemaakt hebben dat eieren uit een fabriek kwamen of dat er paarse koeien bestonden zoals in die rare reclamespots voor Zwitserse chocolade op de TV.

Opgroeien in een landelijke omgeving heeft me deugd gedaan. Onze pepe’s kweekten hun eigen groenten, de lekkerste ter wereld. Een wortel recht uit de grond of een sappige rijpe tomaat, ik weet hoe heerlijk dat smaakt. En mijn pepe’s kweekten ook konijnen en kippen. Wij hebben al op jonge leeftijd gezien hoe die geslacht worden. Dat waren geen fraaie taferelen voor kinderoogjes, geloof me, maar ik wist tenminste op vroege leeftijd waar ons eten vandaan komt. Eten weggooien vind ik doodzonde. Daardoor. Ik heb tot op vandaag het grootste respect voor boeren en tuinders. Zij zorgen voor ons dagelijkse eten. En ik heb ook respect voor de seizoenen. Ik kook en eet het liefste wat van dichtbij komt. Geef mij maar witloof in de winter, en asperges tot ongeveer deze week in juni.

Dat ingebakken respect voor de boeren dat voor mij vanzelfsprekend was en is, verdwijnt meer en meer. De landbouw ligt onder vuur. Al decennialang is er wel iets waarmee we onze boeren het (over)leven moeilijker en moeilijker maken. Dit land staat krom van de regeltjes. Maar ook de lage prijzen die soms voor hun producten geboden worden door de retail zorgen ervoor dat de boerenstiel steeds minder romantisch wordt. En vooral die boeren die varkens en koeien kweken worden vandaag gekoeioneerd (pun intended). Ik snap dat we met z’n allen inspanningen moeten doen om de planeet te redden, maar ik kan me niet van de indruk ontdoen dat onze landbouwers daar bij al te hard kop van jut zijn.

Ik ben geen expert en ik zou mijn kop beter niet in dit wespennest steken, maar de manier waarop onze politiek en een deel van de publieke opinie naar onze boeren kijkt doet mij pijn. Neem me niet kwalijk, maar als ik een avocado-smullende vegan hipster hoor zeggen dat we de Belgische veeteelt moeten aanpakken omdat die onze planeet stukmaakt heb ik daar meteen veel bedenkingen bij, zelfs wat voetafdruk betreft. En in een tijd waarin de wereld te maken krijgt met voedselschaarste door bijvoorbeeld de oorlog in Oekraïne moeten we misschien toch eens nadenken of we echt wel in een land willen wonen waar we onze eigen landbouw zo viseren en onder druk zetten. Het gaat in elk geval tegen mijn gevoel in.

Ik besef dat ik ook best wel wat kritiek zal oogsten door dit stuk. Dat ik wegkijk van de vervuilende keerzijde van de door mij zo geromantiseerde Belgische landbouw, zal men zeggen. Dat mag. Ik kan daar tegen. Maar ik heb gewoon een grote sympathie voor onze boeren en tuinders. Dat ze hun levenswerk en dat van soms al vele generaties voor hen, straks misschien moeten opgeven, moet hen zoveel pijn doen. Is er dan echt geen andere oplossing? Ik denk oprecht dat we onze landbouw vandaag eerder moeten omarmen en een toekomst geven dan afbouwen. Onze afhankelijkheid van gas en olie uit onder andere Rusland heeft ons het voorbije jaar al bijzonder veel pijn gedaan. Gaan we ons ook voor onze voedselvoorziening nog meer afhankelijk maken van het buitenland? Welke garantie hebben we dat onze strenge regels daar gevolgd worden, en hoe zit het met de voetafdruk van voedsel dat van ver weg moet komen? Laat ons dat debat alstublieft eerlijk en menselijk voeren.

Ik hoop dat onze Vlaamse ministers daar echt nog eens goed over nadenken voor ze straks een boel landbouwbedrijven verplicht gaan sluiten. CD&V, een partij die toch geworteld is in onze schone Vlaamse landbouwgrond, Open VLD, een partij die het toch altijd voor kleine en grotere zelfstandigen opnam, en zelfs N-VA die zo graag luisteren naar de Vlaming en zijn verleden, zouden toch echt twee keer moeten nadenken voor ze onze landbouwers hun levenswerk en hun toekomst afpakken. En ik hoop dat we ons in onze terechte zorg voor de planeet niet enkel op onze boeren fixeren en vooral inzetten op slimme technologie om de toekomst ecologischer te maken. Want de boer als vijand, in dat wereldbeeld wil ik echt niet meestappen.