Stel: je bent uitgenodigd bij vrienden. Enfin, goede kennissen die beetje bij beetje vrienden aan het worden zijn. Je kent ze nog niet ontzettend lang, maar ze zijn super tof, en de klik is er tussen jullie vier. Ze zijn zelfs al eens een keertje bij jullie komen eten, maar zelf was je nog niet uitgenodigd bij hen thuis. En nu is het toch zover. Op een avond vragen ze je om “lekker” te komen eten.

De avond start gezellig. Je wordt vriendelijk ontvangen in hun charmante huis, niet zo ver van waar jullie zelf wonen. Dat is handig. Je hebt een ruiker bloemen mee voor haar, en een fles goede wijn voor hem. De jassen worden aangenomen, er wordt een flauw mopje gemaakt “dat ze best wat zenuwachtig zijn, omdat ze Peter Goossens niet zijn, maar dat ze hun best hebben gedaan.” Die vrees wordt weggelachen met “als het maar gezellig is”, en “merci voor de uitnodiging …”

Eerst start je met aperitieven. Het begint met matige bubbels met daarbij hapjes uit pakjes en zakjes: chips, een borrelnootje, van die kleine salamitjes en blokjes kaas. Ook kerstomaatjes en nog andere chips. Niks mis mee. Lekker. Gezellig ook. Er wordt gebabbeld over het werk en de kinderen. Je klinkt op het leven (met de cava die absoluut niet fris genoeg staat). Maar tot hiertoe gaat alles goed.

Daarna, aan tafel, gaat zowat alles mis wat er maar mis kan gaan. Niet qua gespreksonderwerpen, of het gebrek daaraan. Maar zowel het voorgerecht, de soep, het hoofdgerecht als het dessert zijn een ramp. En als ik zeg “een ramp” dan druk ik mij nog licht uit. Noem het op en het ging wel degelijk de mist in. Denk aan te droog, niet gaar genoeg, niet gekruid, aangebrand, geschift, te plat gekookt, te hard, te spicy, te zuur, te bitter, smakeloos. Kortom: het werd gang per gang zo’n beetje de verschrikkelijkste maaltijd die we ooit aten.

Misschien denk je dat ik overdrijf, maar dat doe ik niet. Ik ga alleen niet alle gerechten die we toen aten beginnen opsommen, want ik zou niet willen dat iemand zich in dit verhaal herkennen zou, zoveel jaren later. Maar geloof me: van het voorgerecht tot het dessert smaakte alles fout, en slecht. Ik kreeg het bijna niet binnen. En het vervelende was dat de man zijn knappe vrouw de hele avond complimentjes zat te geven over hoe lekker het eten wel was. Wij twee geloofden onze ogen en oren niet, en onze smaakpapillen schoten in een kramp.

Het verhaal is echt gebeurd. Toch wel al een aantal jaren geleden, met mensen die uiteindelijk door de afstand en de gang van het leven weer eerder vage kennissen zijn geworden dan goede vrienden. Maar die avond zal ik me herinneren tot ik tachtig ben. Het eten was niet gewoon slecht, maar gewoon absoluut niet te vreten. Het verhaal schoot me deze week weer te binnen toen ik het met andere mensen had over “zou jij een gerecht opeten bij vrienden dat echt afschuwelijk slecht is?”

Ik kan je zeggen: wij hebben het dus wel gedaan. Vraag me niet hoe en waarom, maar we hebben onze borden allemaal zo goed als leeggegeten. Ik denk zelfs, maar erg goed kan ik me dat niet meer herinneren, dat ik af en toe een vaag complimentje heb gegeven. “Dat het een fijne avond was”. En “merci om te koken voor ons”. “Dat het lekker is” zal ik wel niet gezegd hebben. Dat kon ik niet over de lippen krijgen. Want het was echt echt verschrikkelijk. We zijn overigens nadien nooit meer bij die mensen gaan eten. De vriendschap beleefden we nog wel op een andere manier, we gingen eens op restaurant samen en zo. Maar ik zeg het: dit kan makkelijk 15 jaar geleden zijn.

Anyway, de vraag kwam deze week dus opnieuw op de proppen: zou jij het zeggen als een gerecht (laat staan een hele maaltijd) niet te vreten is? Op restaurant sowieso wel. Want daar is koken hun vak en ben ik de klant. Bij mensen thuis? Moeilijker. Als het familie is, of heeeeeele goede vrienden, die meestal wel goed koken, en die ene keer niet, dan zou ik denken: “oei, hier is iets fout gegaan.” Dat kan de beste chefs overkomen, mij ook. En dan zou ik op een heel beleefde manier vragen wat er precies gebeurd is. Zeker als ze zelf hun twijfels uiten. Denk ik. Want stel dat het hele gezelschap zit te zeggen: “amai, da’s lekker”, dan zou ik wellicht ook de sfeer niet willen verpesten en alles opeten.

Maar bij vreemden thuis, of bij vage kennissen, zou ik vandaag wellicht exact doen wat we 15 jaar geleden gedaan hebben: zoveel mogelijk van het eten doorspoelen met veel water, slikken zonder kauwen, en met een halve grijns op de lippen. En denken: beleefd blijven, op de tanden bijten, hopen dat we niet ziek worden van deze maaltijd. Maar de gastvrouw en gastheer niet in verlegenheid brengen, hoe lastig dat ook was of is. Eerlijkheid is niet altijd het slimste antwoord. Maar ik verzeker je: zo’n avonden wil je niet te vaak meemaken. Je beleefdheid voelt als een leugen, en je maag voelt als oorlogsgebied.

Wat zou jij doen, trouwens?