Er ligt in Amerika nog een andere bom onder de samenleving!

Amerika staat dezer dagen in rep en roer. Nadat eerder deze week George Floyd het slachtoffer van extreem politiegeweld werd waarbij de man het leven liet, zijn er in het hele land grote protestbetogingen aan de gang. Als je de videobeelden zag van de arrestatie dan keert je maag, en snap je de woede. De arrestant bleef maar herhalen dat hij geen adem kon halen en aan het stikken was, maar de agent(en) bleven hun knie maar op de uitgeschakelde man drukken. Verschrikkelijk. Dit was moord.

Politiegeweld van blanke agenten op zwarten mensen is volgens de beweging “Black lives matter” sinds jaar en dag een immens probleem in de Verenigde Staten, en ze beschuldigen de politiediensten dan ook van diep geworteld racisme.

Overal ontstaan grote protesten, die zelfs dreigen over te slaan naar Europa, wat uiteraard niet wenselijk is. Het is een groot Amerikaans probleem dat we echt niet naar hier moeten proberen te importeren. Want je wil echt niet meemaken in onze straten wat zich nu in Amerika afspeelt. De betogingen tegen politiegeweld starten er immers meestal vreedzaam, maar eindigen door de infiltratie van extremisten en relzoekers vaak in ware veldslagen met de ordediensten en in grote vernielingen en plunderingen.

De overheid in Amerika is er niet gerust op. Er is wel veel begrip voor de boosheid van de mensen, maar dat de protesten zo vaak uit de hand lopen en een zeer gewelddadige vorm aannemen kunnen de burgemeesters, gouverneurs en president Trump uiteraard niet aanvaarden. Ze sturen nog meer politie op de relschoppers af, en het leger inzetten zorgt al helemaal voor olie op het vuur. Trump wil (andere) wapens gebruiken dan de meeste gouverneurs, en gebruikt zoals we dat van de man gewoon zijn harde taal op Twitter.

Sowieso voelt iedereen dat de situatie vandaag bijzonder explosief is. De politiemoord op George Floyd brengt heel veel teweeg, veel daarvan is begrijpelijk en terecht, maar de rellen zijn verschrikkelijk. Het terechte protest rond het politiegeweld is misschien wel meer dan wat het op het eerste zicht lijkt. Het is misschien wel de druppel die de emmer deed overlopen, het was misschien wel de steekvlam aan de lont van een buskruitfabriek. Want er is meer aan de hand in de VS.

Corona heeft overal in de wereld lelijk huis gehouden. Het heeft echt alles aan het wankelen gebracht. Niet alleen de sociale omgang met elkaar, het maatschappelijke leven, maar zeker ook de wereldwijde economie, en ook de werkgelegenheid staat zwaar onder druk. En in Amerika zijn die cijfers hallucinant. Voor de crisis zat de werkloosheid op het laagste peil ooit, zo’n 3,5 procent, nu is daar meer dan 10 procent bijgekomen. Corona heeft voor een economisch bloedbad gezorgd.

Heel concreet: door de corona-crisis zouden er maar liefst 40 miljoen nieuwe werklozen zijn bijgekomen. Heel veel Amerikanen duiken nu zwaar onder de armoedegrens en kunnen de eindjes totaal niet meer aan elkaar knopen. Dat zorgt voor heel veel frustraties en stress, voor angst en boosheid. En dat maakt de situatie uiterst explosief.

Ik schrijf dit artikel heel bewust op mijn foodblog, omdat voedsel(tekort) een cruciale rol zou kunnen gaan spelen de komende weken en maanden. Sowieso zijn de prijzen van bepaalde voedingswaren behoorlijk gestegen in de Verenigde Staten de afgelopen maanden, en zijn er best wel wat problemen geweest met de bevoorrading doordat fabrieken en slachthuizen door corona niet op volle toeren konden draaien of zelfs gesloten werden. Doe daar nog eens de werkloosheid bovenop en dan weet je dat er een groot probleem is.

Volgens de krant The Guardian zou deze pandemie er kunnen voor zorgen dat meer dan 45 miljoen Amerikanen zonder voedsel zouden komen te zitten, en gebruik zullen moeten maken van de voedselbanken of de bedeling van “foodstamps”. Maar ook die staan op dit moment in heel Amerika onder gigantische druk, en vooral in de Zuiderse staten, waar de gevolgen van de corona-crisis nog zoveel groter zijn.

1 op vier kinderen, zo’n 18 miljoen minderjarigen, zouden volgens de krant in honger leven als er geen steun zou geboden worden door die voedselbanken. Voor de pandemie waren de voedselbanken er bijna in aan het slagen om de kloof tussen wat de mensen nodig hadden aan voedsel, en de bevoorrading te dichten. Bijna was er voldoende eten voor iedereen die honger had dus. Maar nu zitten ze bij de voedselbanken met een gigantisch probleem want de tekorten zijn weer enorm opgelopen omdat de vraag zo gestegen is.

Mensen staan in lange rijen aan te schuiven om er toch maar voor te zorgen dat er brood op de plank is, want zelf kunnen ze het zich absoluut niet meer permitteren. Maar er is nu dus zelfs bij de voedselbanken te weinig voorraad om alle monden te voeden. Hongersnood in Amerika dus. Het bestaat eigenlijk al lang, al dan niet onder de radar, maar het is door corona stukken erger geworden.

Mensen zijn sterk en slagen er wonderwel in om te overleven in moeilijke omstandigheden. Armoede is één ding. Onrechtvaardigheid zijn vele arme mensen al lang gewoon. Hoe erg het ook is. Maar ze proberen er mee om te gaan, ze kunnen niet anders. Maar als er ook nog eens echt hongersnood bovenop komt, dan is werkelijk elk perspectief weg. Dan sla je in paniek en ga je op zoek naar oplossingen. Legaal of niet. Je wilt eten, en eten voor je gezin vinden. Al dan niet bij een voedselbank. Lege magen zorgen voor woedende mensen. Dat lijkt me logisch.

Honger zou daarom wel eens de grootste bom kunnen worden onder de Amerikaanse maatschappij. Het is een explosievenfabriek en de protesten van vandaag vanuit de beweging van #blacklivesmatter zijn straks misschien wel de lont die alles echt tot ontploffing brengen. Nooit ga je mij plunderingen of geweld horen goedpraten. Ik vind de politiemoord op Floyd afschuwelijk, en de verantwoordelijke politieagenten moeten streng gestraft worden. Maar het extreme geweld en de plunderingen van sommige relschoppers zijn ook absoluut niet OK. Het ontwricht en terroriseert een maatschappij. Het is bijzonder gevaarlijk.

Maar het kan absoluut geen kwaad om nu wel even in het achterhoofd te houden en te beseffen: veel van die boze (zwarte) betogers en relschoppers leven een uitzichtloos leven. Ze voelen zich tekort gedaan, niet begrepen, ze worden geconfronteerd met ongelijkheid en racisme, ze hebben geen job en ze leven in armoede. En vooral: ze hebben nu ook steeds vaker echt honger; er is gewoon geen eten meer voor hen, en ze hebben het geld niet om gezond voedsel te kopen. Dat drijft hen tot wanhoop. En tot woede.

Die mensen hou je niet met stoere tweets tegen, meneer de president, en ook niet met wapens. Wie honger lijdt en geen uitzicht heeft op structurele beterschap, is tot het ergste in staat.