Als je vandaag naar de bakker gaat of naar de supermarkt, dan moet je even De Zondag meenemen. Ik schrijf daarin elke week een column en vandaag gaat die over een restaurantbezoek van niet zo lang geleden. Een paar tafels verder zat er een man die nogal een zware stem had, en een nogal uitgesproken mening. Urenlang gaf hij z’n tafelgezelschap z’n opinie over vanalles en nog wat, en de rest van het restaurant kon eigenlijk perfect mee volgen. Er was zelfs bijna geen ontsnappen aan. Dat was behoorlijk vervelend en veel mensen ergerden er zich duidelijk aan.

Ik probeer daar zelf op restaurant altijd een beetje op te letten. Zeker als ik een tête-à-tête heb praat ik voornamelijk op fluistertoon, maar ik besef dat dat in een groter gezelschap wat moeilijker is. En zeker als de sfeer er goed inzit, en de drank wat in de man is, durft een mens al eens iets makkelijker z’n stem te verheffen. Vaak komen de meningen er dan ook wat scherper uit. En zeker als het over controversiëlere onderwerpen gaat, relatie-issues, of confidentiële zakenbabbels, moet je daar toch een beetje mee uitkijken. De muren hebben oren zeggen ze, dat zal nog wel meevallen, maar de mensen aan de andere tafels luisteren zeker mee.

Het meest beschamende moment had ik een paar maanden geleden voor met een vriend die ik al vele jaren ken. Hij is een super goede verteller, kan heel grappig uit de hoek komen, maar soms is hij een beetje scherp in zijn humor. En hij kan hele gevatte maar best gemene dingen over andere mensen zeggen. Hij spaart daarbij overigens niemand, vriend en vijand moeten er aan geloven wanneer hij ze becommentarieert, en ook over zichzelf kan hij zeer relativerende, scherpe uitspraken doen. Het heeft ons al hilarische avonden opgeleverd.

Nu is dat niet zo erg wanneer hij zijn sarcastische mening geeft over iemand bekend van televisie, historische figuren of mensen vanuit de politiek. Zelfs wanneer hij met zijn zwarte humor vrienden fileert is dat niet zo erg, omdat iedereen er wel eens van langs krijgt. Maar hij heeft ook de behoorlijk onhebbelijke gewoonte om op restaurant mensen aan andere tafels te becommentariëren. Dan maakt hij mopjes over de Trump-pruik van een man verderop, of over zijn tafelgezelschap. “Ze ziet er uit als de voor in een voor en na-advertentie…” Of hij verzint een hilarisch verhaal over hoe saai hun liefdesleven misschien wel is, met vergelijkingen die zo in een stevige stand up comedy show zouden kunnen.

Dat was altijd een beetje stout en fout, ik weet het. En je moet opletten als je op restaurant bent en er wordt zo gelachen met een andere tafel dat het niet opvalt en dat je niet in een slappe lach blijft hangen, of met het hele gezelschap je begint de focussen op die tafel, want dat valt natuurlijk enorm op. Gelukkig is dat in al die jaren dat ik hem ken eigenlijk nooit gebeurd. Het was er soms behoorlijk over, maar stil genoeg om het niet te laten opvallen, en dus kwam hij er mee weg. Oef.

Er is echter één klein probleem. De laatste tijd hoort onze kameraad minder goed. Dat is niet zo gek want hij is al iets ouder en we voelden het al een tijdje aankomen. Maar hij wil geen hoorapparaatje want “dat is voor oude mensen”. En daardoor gaat hij de laatste tijd vanzelf ook iets harder spreken. En dan wordt het natuurlijk wel tricky. Wanneer je met iets te luide stem giftige ongepaste mopjes begint te maken over mensen aan een andere tafel, dan doe je iets wat al helemaal niet hoort.

Ergens in de zomer vorig jaar gebeurde het. Het was een beetje zoals die ene sportcommentator die grappig bedoelde, maar kwetsende uitspraken aan het doen was over onze basketbal-vrouwen, terwijl zijn microfoon per ongeluk nog open stond. Dat viel heel slecht. Logisch. En net op die manier zat onze “grappige” vriend een heel verhaal te verzinnen over een iets ouder koppel een paar tafels verder. Alleen deed hij het met z’n slechte oren net iets te luid, en hadden die mensen aan de andere tafel blijkbaar wel nog prima oren, want je zag dat de vrouw beetje bij beetje probeerde te volgen wat er aan onze tafel werd gezegd. Ze had iets in het snotje.

Eerst keek ze met priemende ogen naar onze vriend, alsof het lichtjes sluiten van de ogen hielp om haar oren nog wat meer open te zetten. Vervolgens voelde ik dat ze doorhad dat er over haar en haar partner gekletst werd. Intussen was ik onze maat al fluisterend aan het aanmanen om te stoppen met zijn mopjes, maar hij had niet echt door wat ik bedoelde. En toen de man aan het tafeltje, nadat z’n vrouw zich duidelijk begon op te jagen, zich half naar onze tafel draaide en ons een extreem boze blik toewierp wist ik dat ze alles konden horen. Verdomme toch.

Het was schaamtelijk. Het was absoluut niet fijn. Het was eigenlijk zelfs afschuwelijk. Ik voelde me betrapt, terwijl ik niet de moppentapper met dienst was. Kortom: het was eigenlijk not done. Maar onze vriend had het amper door en toen ik net iets harder tegen hem zei dat de mensen aan de andere tafel echt wel doorhadden dat hij over hen bezig was en dat hij daar beter kon mee stoppen, zei hij “dat kunnen die toch niet horen.” Wel dus. Gelukkig hield hij er wel mee op, en zijn de mensen van die andere tafel geen verhaal komen halen, maar gezellig was het niet. Dit had zoveel slechter kunnen aflopen, maar zelf schaam ik me tot op vandaag voor onze kameraad zijn uitspraken die avond in een voor de rest gezellig restaurant.

Eigenlijk moet je dat ten allen tijde proberen te vermijden. Kletsen over anderen is geen goed idee. En zeker niet waar ze zelf bijzitten, of zo luid. Dat is weinig respectvol. Er zijn genoeg dingen om grappig over te praten met je tafelgezelschap. En niet vergeten: soms hebben mensen goede oren. Je wil niet weten hoe vaak ik mensen aan tafels verderop over mij hoor kletsen “Is dat Sven Ornelis. Ja toch. Was die niet magerder? Dat is toch dieje van de radio he. Zijde wel zeker?” En dat doen ze dan net iets te luid. En dat is altijd een beetje lastig als je dat hoort. Doe je dan alsof je het niet doorhebt of draai je je om en zeg je “ja dat ben ik, ik presenteer inderdaad op Joe, en er moeten effectief weer wat kilo’s af. Smakelijk eten.” Dat doe ik dan niet. Maar een beetje gênant is het wel. Mee uitkijken dus.