Ik ben vaak en graag in Spanje. Ik breng hier bijna alle vakanties door. Barcelona is sinds jaar en dag mijn lievelingsstad. Je kunt hier goed en ver wandelen, het eten is hier lekker, het klimaat is hier een stuk milder dan in België en de mensen zijn hier vriendelijk.

Toch is er één ding wat je hier niet mag doen als je geen ruzie wil maken met wildvreemden. En dat is heel simpel: je mag niemand zomaar filmen of fotograferen, ook niet in het openbaar. Zelfs als je een selfie maakt en er staan andere mensen op de foto, moet je uitkijken. En zelfs spullen van iemand anders filmen ligt gevoelig hier. Ik heb het intussen los van elkaar al een paar keer voor gehad hier, en elke keer kwam er behoorlijk ellende van.

1 keertje was bij een belangrijke voetbalmatch een dikke vijf jaar geleden. Ik was gezellig wat aan het wandelen in de sfeervolle en uitgelaten stad, en op een terras van een café zaten een hoop gasten naar een TV te kijken en enthousiast voor Barcelona te supporteren. Leuk voor mijn Instagram stories dacht ik, dus al wandelend filmde ik hen: anonieme Barcelona supporters in feeststemming, dat is toch een mooi verhaal om te delen, dacht ik.

Niet dus. Meteen begonnen een paar gasten boos naar me te kijken, en eentje begon te roepen en kwam achter me aan. Wat ik precies aan het doen was, wou hij weten. Ik legde hem uit dat ik het als Barcelona-supporter gewoon leuk vond dat ze daar zo zaten te supporteren en dat ik dat aan mijn Belgische volgers wou laten zien. Mocht niet, zei hij. En ik moest het filmpje meteen verwijderen. Ik had hun privacy geschonden en hen zonder toestemming gefilmd, en daar staan stevige straffen op. Ik zei dat er niks fout aan dat filmpje was, dat ik ook supporter was, en dat het gewoon een sfeerbeeld was. En ik zei ook dat ik het een beetje belachelijk en overdreven vond. Hij werd kwader er kwader. Ik luisterde niet, zei hij. Maar hij was resoluut. Het moest er af. Ik had plots een stuk minder sympathie voor de supporters van Barcelona.

Een andere keer gebeurde het in Azultierra. Een prachtige interieurwinkel waar we al hele mooie spullen gekocht hebben, en waar ik al onze  gasten mee naartoe neem omdat de inrichting zo speciaal en uniek is. Ik ben er al zeker acht jaar een zeer goede klant. Maar toen ik daar een jaar of vier geleden weer eens doorwandelde, dacht ik: ik ga eens een filmpje maken om mijn volgers uit te leggen dat dit een prachtige place to be is. Maar ik was nog maar een selfie aan het maken of er kwam meteen een winkeldame die ons al vaak bediend had en altijd heel vriendelijk was geweest naar me toe gesneld. Foto’s en filmpjes maken mocht niet, sorry. Ik legde uit dat het pure promo was voor hen, maar ze was resoluut. De eigenaar wou het niet. Had met privacy en copyright te maken. Ik legde uit dat ik het belachelijk vond en begon mijn stem wat te verheffen. Meteen kwamen er drie andere winkelbediendes bij om mee te discussiëren maar ook om te vragen om gewoon het filmpje te verwijderen. Sorry meneer, maar we willen het gewoon niet. Het mag niet. Punt. Ook al was ik een goede klant, het mocht echt echt niet.

Ik werd echt boos, en begon toch wat luider te praten. Ik geef niet graag toe, en zeker als ik regeltjes absurd vind. Ik zei dat ik zo’n goede klant was, al super veel dingen had gekocht, en dat ik toch niks verkeerd gefilmd had, en zo, en dat ze toch moesten beseffen dat dit pure reclame is. Maar ook zij waren duidelijk, vriendelijk maar erg duidelijk: filmen mocht in de winkel niet. Punt uit. Ik heb dan natuurlijk met veel te luide stem gezegd dat het een “shitty winkel” was “en dat ik nooit meer terug zou komen of reclame maken, en iedereen in België zou laten weten dat het personeel er super onvriendelijk was.” Dat was flauw van me, want ze waren net altijd super vriendelijk geweest, ze wilden gewoon niet dat er gefilmd werd, niks meer of niks minder. De andere klanten in de winkel keken me boos aan en vonden me een lastpak, dat was wel duidelijk. Veel cinema van Ornelis dus, omdat hij zijn goesting niet kreeg en op de vingers werd getikt. Daar schaamde mijn partner zich onwaarschijnlijk voor: voor dat stomme kwaad worden en al dat gedoe, regels zijn regels, en ik moet me daar dan maar aan houden zonder al die cinema.

Maar ja, ik ken mezelf goed genoeg, op dat moment word ik kwaad omwille van het onrecht, en omdat ik het niet alleen onbeleefd en onlogisch vind om zo met een goede klant om te gaan, en dan zweer ik de winkel slecht te zullen maken bij iedereen die ik ken en er zeker nooit meer langs te gaan. Maar een half jaar later kan ik het toch niet laten om toch weer eens binnen te gaan. Daarvoor is de winkel veel te mooi. En vooral, ook al vind ik het nog altijd een beetje belachelijk en stom: de Spaanse wetgeving is duidelijk, en behoorlijk streng als het op privacy aankomt. Je mag het echt niet: iemand filmen die geen toestemming heeft gegeven. En op privé-domein, en dat is een winkel ook, heeft de eigenaar het recht om foto’s en filmen te verbieden. Hoeveel ik ook probeerde te discussiëren, ik had echt geen poot om op te staan. Privacy is hier heilig, overigens in gans Europa, maar in Spanje tillen ze er nog veel zwaarder aan.

Wees geen Ornelis dus. Film geen mensen ongevraagd, voor de sfeer. Want die kan snel omslaan. En maak dan vooral geen scène, want dat is echt een beetje belachelijk. Voor alle duidelijkheid: negen op de tien keer zal niemand lastig doen als je in een winkel of bij een voetbalmatch of op de markt filmt, maar de kans bestaat dat mensen je komen vragen om dat niet te doen en het filmpje waar ze opstaan te verwijderen. Ik doe dat tegenwoordig dan altijd heel vriendelijk en excuseer me. Want daarover in discussie gaan zoals ik vroeger deed, is niet slim, onbeleefd en vooral onterecht, het mag immers echt niet, en sommige mensen zijn daar in Barcelona zeer gevoelig aan. Ja, ik heb mijn lesje wel geleerd intussen. En dat luidop staan discussiëren bij die Azultierra, vier vijf jaar geleden, dat ga ik toch echt niet meer doen. Klant is koning, maar een winkelier is at the end nog altijd baas in eigen zaak. Mooie zaak trouwens. Vriendelijk personeel. Als je niet filmt…