In een reclamefilmpje van een bekende supermarkt zie je tegenwoordig een familie waar het kerstfeest compleet fout loopt. De (virtuele) discussie gaat over een mogelijke erfenis, en de gemoederen raken zo danig verhit dat de kreeften en oesters, de lamskoteletjes en de andere lekkernijen door de lucht vliegen. Vermakelijke TV-spot, maar afschuwelijke situatie als zoiets echt dreigt te gebeuren. Jammer genoeg lopen feesten wel eens uit de hand. Niet dat er zoveel met kreeften wordt gegooid in Vlaanderen, denk ik. Maar soms wel met harde woorden en verwijten. Hoe komt dat? En hoe kun j zo’n ellendige situaties vermijden?

Vrienden, maar soms ook familieleden die bij je aan de feesttafel zitten zien elkaar niet zo ontzettend vaak. Met je partner heb je ook wel al eens discussie of woorden, maar je hebt met hem of haar een manier gevonden om die moeilijke momenten snel te ontkrachten, te ontladen, de stress eruit te halen. Je kent elkaar door- en door. En soms is een kleine ruzie tussen partners zelfs eens lekker. Je kunt de dingen eens heel even wat harder, wat scherper zetten, en nadien weer bijleggen, en verzoenen.

Bij een tafelgezelschap dat maar om de zoveel tijd eens komt aanschuiven ligt dat toch net wat moeilijker. Plus: drank is de duivel. Er zijn mensen die van dat glaasje extra net veel vrolijker worden, of een beetje moe. Maar er zijn ook altijd een paar gasten die net veel scherper worden, iets harder gaan discussiëren, of soms zelfs ronduit onbeleefd worden en ruzie zoeken. Zeer ongezellig is dat. Dus als je zo iemand aan tafel hebt zitten is de kans op te harde gesprekken veel groter…

Wist je dat er volgens de etiquette een drietal onderwerpen zijn die je aan tafel in principe beter vermijden kunt. Sommigen beweren dat je in hele beschaafde gezelschappen, waar je weet dat iedereen elkaar enorm waardeert net iets verder kunt gaan. Maar in het algemeen zijn de volgende drie onderwerpen absoluut taboe aan tafel als je grote discussies of op z’n minst een ongemakkelijk gevoel vermijden wil.

RELIGIE

In principe mag je het echt niet over godsdienst en over de kerk hebben aan tafel. Geloven is zoiets persoonlijk, en ligt bij mensen daarom erg gevoelig. Er is namelijk geen bewijs dat er een god bestaat, maar ook geen bewijs dat er geen bestaat. Maar iedereen heeft er wel z’n mening over. En sommige gasten hebben trauma’s overgehouden aan de regeltjes van de kerk. Er zijn veel verschillende godsdiensten, en elke mens beleeft het spirituele op zijn of haar manier. Daar de draak mee steken, of kritisch over doen kan erg gevoelig liggen. Nu moet ik wel zeggen dat deze regel wellicht al redelijk oud is en steeds minder relevant. Het aantal mensen dat aangeeft vandaag nog gelovig te zijn daalt voortdurend, en er gaan steeds minder mensen naar de kerk. Wellicht maakt dat de tenen minder lang, maar vooral: is het een gespreksonderwerp geworden dat sowieso minder aan bod komt.

POLITIEK

Een heel gevoelig thema, maar we snijden het zo graag aan. Het is fijn om je mening te geven over partijen en politici. Maar geloof me, dat ligt zeer gevoelig. Kijk maar eens op sociale media. Een politiek gevoelige uitspraak op twitter lokt al meteen heel scherpe reacties uit. Het land raakt steeds meer gepolariseerd ook. Dus te politieke uitspraken doen aan de feesttafel kan ook makkelijk voor ruzies zorgen. Zo verdeeld als de kiezers zijn, zo verdeeld zijn je disgenoten dat wellicht ook. Altijd mee uitkijken. En eigenlijk geldt dat ook een beetje voor gevoelige politieke thema’s als daar zijn: migratie, besparingen, het klimaat. Het zijn natuurlijk zalige gespreksonderwerpen. Maar niet iedereen rond de tafel zal de kunst van de nuance beheersen, en wanneer de cognacjes en whisky’s zijn bovengehaald bij de koffie kun je het misschien beter al helemaal niet meer over Anuna hebben. Ook niet bij mij aan tafel trouwens…

GELD

Veruit het meest gevoelige thema. Zeker op familiefeesten. Het is een trieste waarheid dat de grootste meerderheid van de familieruzies en vetes ontstaan vanuit financiële meningsverschillen. Hoeveel mensen zitten op de koffietafel van meme of pepe al niet met getrokken messen tegenover elkaar. Er is wellicht geen enkele familie waar niks financieels speelt. Neem het risico dan maar beter niet om op een feestavond financiële onderwerpen aan te snijden. In principe is het daarom ook not done om te open te zijn over je eigen financiële situatie, en al zeker niet om er mee uit te pakken. Wanneer iemand aan tafel uitgebreid blijft pochen over hoe goed het hem wel gaat, welke nieuwe auto en vakantiehuis hij of zij gekocht heeft, of hoe duur die handtas en die schoenen kosten, kan dat andere gasten een uiterst onbehaaglijk gevoel geven. Iedereen heeft andere financiële mogelijkheden en je kunt mensen echt pijn doen met gepoch wanneer zij net in een moeilijkere situatie zitten. Het omgekeerde is ook waar: klagen over hoe slecht het je wel vergaat kan ook vervelend zijn voor de rest van het gezelschap, want wat kunnen zij voor je doen? Vermijden dus, dat onderwerp.

CONCLUSIE

Enfin, het zijn maar tips. Het zijn maar regeltjes uit de etiquette. Je zult gezelschappen hebben waar mensen net heel graag over religie praten. Rijke-mensen-clubjes waar het net plezant is om met de nieuwe investeringen uit te pakken. En als je weet dat het hele gezelschap zo’n beetje uit dezelfde politieke familie komt, kan klagen over andere meningen en partijen een soort van verbondenheid geven. Maar kijk toch maar uit.

En los van de drie bovenstaande grote onderwerpen is er nog één grote regel die je maar beter kunt hanteren. Begin in een groter gezelschap nooit een gesprek over onderwerpen waarvan je weet dat die zeer gevoelig liggen bij iemand aan tafel. Tenzij die persoon er zelf over begint, moet je het ijs niet proberen te breken door het over de recente scheiding, overgewicht, een handicap of beperking, beginnende kaalheid, het ontslag of het overspel van één van de tafelgenoten te hebben. Maar soit, dat is een kwestie van gezond verstand. Toch?

Geniet van de feesten. Wees ook niet te bang om bepaalde dingen te bespreken. Goede gesprekken met goede vrienden en familie kunnen deugd doen. Kook goed of haal iets lekkers bij de traiteur. Trek een mooi flesje open. Wees lief voor elkaar en begripvol. En klink op de mooie dingen van het leven zonder te diep in te gaan op gevoelige onderwerpen. Santé!