Stop met die onterechte aanval op mensen met obesitas

Vanochtend schreef ik op deze blog dat mijn dieet en vele sporten van de voorbije maand een rare bijwerking heeft. Ik ben goed afgevallen al. En ik kamp op de BMI-tabellen nog wel met overgewicht maar niet meer met obesitas. Dat is goed nieuws. Voor m’n zelfbeeld, en voor m’n gezondheid. Mensen met obesitas lopen namelijk een groter risico op complicaties wanneer ze besmet raken met covid. Maar doordat ik niet meer obees ben en ook geen andere gezondheidsrisico’s loop moet ik nu wel netjes in de rij wachten om m’n vaccinatie te krijgen, dus pas in juni kom ik aan de beurt. Logisch. Enkel mensen die echt een gezondheidsrisico lopen moeten nu sneller geholpen worden; dat zegt de regering en dat zegt ook ons gezond verstand.

Toch ben ik enorm geschrokken van de reacties in de loop van de dag. Een grote groep mensen vindt dat het extreem onrechtvaardig is dat mensen met obesitas eerder een vaccin zouden krijgen. Grosso modo is de redenering: “mensen met obesitas hebben zelf schuld. Ze hadden maar niet zoveel moeten eten. Ze hebben geen karakter. Laat hen maar netjes hun beurt afwachten.” Mag ik eerlijk zijn: ik vind dat een schandalige redenering.

Uiteraard zijn er zwaarlijvige mensen die zich hebben laten gaan en daardoor enigszins schuld dragen aan hun overgewicht. Maar er zijn ook heel veel mensen die er weinig of niks aan kunnen doen, omdat ze erfelijke, genetische aanleg hebben tot serieus overgewicht. Ook al doen ze hun uiterste best, ontzeggen ze zich al het lekkere in het leven, ze komen vanzelf bij, en worden dik, ook al vechten ze er tegen. Hun overgewicht is werkelijk een gezondheidsissue. Het ligt buiten hun wil.

Maar ook mensen met minder genetische aanleg tot obesitas hebben misschien redenen die we niet kennen waarom ze zich wat laten gaan. Misschien is er wel een psychologische onderliggende reden waarom ze “niet het karakter hebben” om nee te zeggen, misschien eten ze teveel om een trauma of pijn te verwerken. Als we begrip moeten hebben voor de mentale problemen van jongeren, dan moeten we die ook hebben voor wie te kampen krijgt met eetstoornissen.

Dat met de vinger wijzen en zondere enige bijkennis zeggen “dikke mensen hebben het zelf gezocht”… Alstublieft,  stop daar toch mee. Tegen mij mag je dat best zeggen. Doe maar. Ik heb een dik vel. En het is ook zo. Voor een stuk. Wanneer ik soms een beetje jojo-effect heb is dat omdat ik wel eens een periode heb waarin ik wat minder karakter heb. Het weer is dan te slecht om te wandelen. Of ik drink weer eens wat vaker wijn door de week om de donkere dagen tijdens de lockdown. Maar het is waar: ik moet maar wat meer opletten, wat meer wandelen, gezonder eten.

Maar dat zomaar gratuit zeggen over alle mensen met obesitas is echt niet OK. Je kent de genetica van een andere mens niet. Je kent zijn of haar strijd tegen de kilo’s niet. Je weet niet wat er zich allemaal in zijn of haar hoofd afspeelt. En je kunt al zeker niet zeggen: eigen schuld, je hebt je dik gevreten. De volgorde waarin het vaccin wordt toegediend wordt door de overheid bepaald, en hopelijk is de enige motivatie: eerst de kwetsbaren beschermen. Dus eerst de ouderen en de zieken. Obesitas is een ziekte. Ik ben blij dat ik er niet meer aan lijd, wees gerust. Maar we weten dat mensen met echte obesitas meer kans hebben op zware complicaties. Ze moeten dus primair beschermd worden.